Opis:
Jan Niksiński:
Ten cytat z wiersza Andrzeja Bursy, który umieściłem na górze mógłby być mottem całej mojej wystawy. W kongenialny sposób definiuje on fenomen transcendencji sztuki, która stara się być czymś więcej niż banalną doraźną ilustracją publicystyczną (co jest niestety tak charakterystyczne dla większości dzieł sztuki współczesnej). Niedawno natrafiłem w gazecie na krótki opis teorii Waltera Benjamina: „…Benjamin najczęściej porusza się w tej analizie po skali „oddalenie-przybliżenia“. Sztuka auratyczna zakłada kontakt bezpośredni, niemalże intymny; zarazem – poczucie swoistego dystansu, tj. Ponadczasowości.
Sztuka nieauratyczna (niesztuka), to, co jest masowo kopiowalne – na odwrót: niszczy wszelki dystans (możliwość transcendencji). Należy do kategorii produktów zaspokajających niską, masową potrzebę najbardziej banalnego, kupieckiego POSIADANIA.“
Autor tego krytycznego tekstu sugeruje, że ta teoria Benjamina jest już archaiczna i trochę bezsensowna w kontekście nowych mediów i wyzwań, które dotyczą sztuki najnowszej. Ta opinia jest niestety dość charakterystyczna dla środowisk z kręgu tzw. Sztuki nowoczesnej i Sztuki Krytycznej, którą Monika Małkowska określiła parę lat temu trafnie „Mafią bardzo kulturalną“ .Teoretycy tej grupy uważają (błędnie), że o wartości sztuki współczesnej decyduje jej zaangażowanie w sprawy społeczne lub polityczne. Sprowadzają tym sposobem taką sztukę do roli mediów, które zajmują się przeważnie tylko tym, co doraźne i codzienne. Naprawdę wartościowa sztuka jednak powinna dążyć do ponadczasowości i transcendencji. (więcej o tym napisałem w wielu innych moich tekstach).
Niedawno skonstatowałem, że moją pierwszą wystawę po studiach na warszawskiej ASP zrealizowałem w styczniu 1978 r. w wiedeńskiej galerii Kulturzentrum.; mija więc teraz prawie dokładnie 40 lat od tego wydarzenia. Cieszę się więc, że aktualnie będę mógł pokazać taką swoistą dokumentację mojej 40-letniej twórczości w Galerii DAP w Warszawie.
Chciałbym na tej wystawie pokazać przykłady stylów i kierunków mojej dotychczasowej twórczości, a także dokumentację najważniejszych wystaw.
Zacznę od obrazu, który znalazł się na plakacie do tej wystawy; „Paradoksalna piramida polska“. Nosi on wiele dat, w których go modyfikowałem i ma dość „paradoksalną historię“ . Ok. 1974 r., podczas studiów na ASP zostałem poproszony przez mojego profesora pracowni malarskiej na wydziale Grafiki Stanisława Poznańskiego, żebym wziął udział w wystawie z okazji którejś rocznicy przyjaźni polsko-rosyjskiej. Profesor, którego ceniłem jako pedagoga, uwikłany w ówczesne realia polityczne, z powodu nacisków PZPR na ASP, zmuszony był namówić kilku studentów do wzięcia udziału w tej wystawie. Namalowałem więc dość ironiczny, realistyczny obraz przedstawiający dwoje dzieci bawiących się modelami statków kosmicznych (radzieckiego i amerykańskiego, bo właśnie dwa statki kosmiczne z ZSSR i USA połączyły się wtedy w kosmosie). Dostałem za ten obraz I Nagrodę, co mnie o tyle ucieszyło, co trochę rozśmieszyło. Obraz przeleżał się do grudnia 1981 i kiedy 13.12 obwołano Stan Wojenny w Polsce, z bezsilnej złości, namalowałem na tym obrazie polską flagę. Po Okrągłym Stole i pierwszych wolnych wyborach zacząłem na tym obrazie malować piramidę o dość optymistycznym nastroju. Potem, po ponownym dojściu postkomunistów do władzy, namalowałem na tej piramidzie malewiczowski czarny kwadrat i nadałem mu aktualny tytuł. W poczuciu frustracji sytuacją w Polsce, która wydawała mi się coraz bardziej paradoksalna, pracowałem nad tym obrazem prawie do dzisiaj. Teraz okazało się, że jest on najbardziej plakatowy z moich innych prac, więc postanowiłem go zafiksować i mam nadzieję, że wytrwa już w tej formie na zawsze. (chociaż jest to bardzo nietypowy dla mnie obraz).
Na tej wystawie pokazuję różne rodzaje mojej twórczości – najważniejsze cykle to:
1. Prace (obrazy i fotografie) powiązane z moimi wystawami „I love Warwara“. Warwara, to bułgarska wioska leżąca nad Czarnym Morzem na pograniczu z Turcją, gdzie wyjeżdżamy rokrocznie od ponad 40 lat w lato. Od wielu lat to miejsce jest dla mnie stałym źródłem inspiracji artystycznych, ale także wspaniałego wypoczynku. Zrobiłem już dwie wystawy razem z moimi przyjaciółmi pod tym tytułem w Warszawie i w Wiedniu; na wystawie jest do kupienia katalog z tych wystaw, a na Facebooku specjalna strona I low Warwara.
2. Dokumentacja mojej współpracy z TheaterMëRZ (Fotografie i obrazy). Z tym teatrem z Grazu (Austria) współpracowałem w latach 1991-94. Dla reżysera i szefa tego teatru, Willego Bernharta, byłem człowiekiem do wszystkiego, co dotyczyło oprawy wizualnej przestrzeni tego teatru i przedstawień. Byłem autorem projektu logo tego teatru, wszystkich plakatów i ulotek, a także scenografii do wszystkich przedstawień w tym okresie. W końcu stworzyliśmy, wspólnie z tym reżyserem, sztukę „Massaker“ i był to koniec naszej współpracy. Na wystawie będzie dostępna broszura z wystawy „Obrazy w Teatrze – Teatr w Obrazach“, którą zrobiłem w 2006 w Austriackim Forum Kultury w Warszawie.
3. Habitat to próba odtworzenia wnętrza mojego domu i przeniesienia na tą wystawę reprodukcji ściany, która jest swoistym obrazem i pracuję nad nią stale od wielu lat. Poza tym pokazuję tu powtórzenie układu moich prac, jak to wygląda w moim domu i pracowni.
4. Rysunki – Rysunki ołówkiem, których zrobiłem bardzo mało (około 1-2 na rok) i większość sprzedałem. Były one dla mnie zawsze bardzo ważnym polem do eksperymentów na formą, którą stosowałem i rozwijałem potem w moich obrazach. Rysunki tuszem + kolaż, to prace, które zrobiłem na zamówienie i na wystawę kolekcjonera sztuki afrykańskiej z Rheinfelden w Szwajcarii. Robił on przez wiele lat wiele wystaw, gdzie pokazywał tematyczne cykle swojej kolekcji razem ze współczesną sztuką. Jeździł potem z tymi wystawami po całym świecie.
5. Fotografie – Fotografia była dla mnie właściwie od zawsze bardzo ważnym medium, ale służyła mi właściwie tylko jako pomoc w wizualnej dokumentacji natury i ludzi, które potem przerabiałem w moich obrazach. Na tej wystawie pokazuję jednak te fotografie, które moim zdaniem udały mi się przypadkowo tak dobrze, że zaczęły żyć indywidualnym życiem.
6. Video – na wystawie pokażę jeden film powiązany z moim projektem „I love Warwara“ i być może także drugi, który będzie filmowym montażem moich fotografii, które robię od wielu lat Warszawie z mojego okna.
7. Obrazy – główny elementem moje wystawy będą jednak obrazy i postaram się pokazać tutaj moje obrazy od najdawniejszych czasów do dzisiaj. Każdy z moich obrazów to oddzielna historia, o której mógłbym napisać oddzielny duży tekst. (Chętnie opowiem więc o każdym obrazie przy okazji tej wystawy – na wernisażu i później). Bardzo rzadko zdarza mi się, że kończę jakiś obraz w jeden dzień lub tydzień, najczęściej pracuje nad nimi całymi latami i odciska się w nich na pewno wszystko, co mi się przydarza w tym okresie. Zasygnalizuję tylko, że tematyka moich obrazów dzieli się kilka grup; a. To obrazy będące próbą rozmów z wybitnymi twórcami, którzy mnie w różnych okresach mojego życia inspirowali. b. To obrazy będące moim komentarzem do różnych zjawisk kultury – filmów, teatrów, książek i poezji. c. To moja nieustanna fascynacja naturą.
Moje obrazy i inne prace będą na tej wystawie pomieszane i ich ekspozycja będzie podporządkowana w części czasowi ich powstania, albo po prostu formie i rytmowi estetycznemu.
Ta wystawa będzie na pewno najpełniejszą dotychczasową próbą prezentacji mojej twórczości i ilustracją najważniejszych dla mnie zasad sztuki; RYTM, RELATYWIZM, TRANSCENDENCJA (i Ponadczasowość)
ŻYCIORYS ARTYSTYCZNY
BIOGRAFIA:
Urodził się 28. Maja 1952 w Przasnyszu
1990 – Współpraca z THEATERmëRZ – Graz (Scenografia i Instalacje) – wiele realizacji w latach 91-94
1985 – Stypendium artystyczne – Salzburg (10.12.85 – 10.01.86)
1982 – Praca jako wykładowca w Letniej Akademii Sztuki – Salzburg
1981 – Współpraca z teatrem Angeliki Hauf – Wiedeń
1980 – 9 -cio miesięczne stypendium artystyczne i Studia w Akademie für Angewandte Kunst – Wiedeń
1975 – Studia na ASP (dyplom w 1979 r.)
1973 – Studia w PWSSP w Gdańsku (do 1975)
WYSTAWY IDYWIDUALNE:
2017 – Galeria Korekta „Transcendencja obrazu” – Warszawa
2015 – Bulgarisches Kulturinstitut – Haus Wittgenstein „I love Warwara” – Wiedeń
2014 – Bułgarski Instytut Kultury – „I love Warwara” – Warszawa
2012 – St. Marienkirche „Fragment większej całości” – Stralsund (Niemcy)
2010 – Museum Innvierler „Recycling 3” – Volkskundehaus – Ried im Innkreis (Austria)
Galerie Rottstr 5 „Recycling5” Bochum (Niemcy)
2009 – Austriackie Forum Kultury „Obrazy w teatrze – Teatr w obrazach – Warszawa
pracowniagaleria- „Recycling” Warszawa
Alte Remise- „Recycling 2 Zwingenberg (Niemcy)
2007 – Polenmuseum – Rapperswil (Szwajcaria)
brainbits – Kolonia (Niemcy)
2006 – Muzeun Historyczne – Przasnysz
2004 – brainbits – Kolonia (Niemcy)
Kleine Kellergalerie – Hannoversch Műnden
Art-Galerie an der Stadtkirche Bayreuth (Niemcy)
2003 – Galerie Pokusa – Wiesbaden (Niemcy)
Firma Brita – Taunusstein (Niemcy)
2001 – Privat Galerie – Wiesbaden (Niemcy)
Galeria Zapiecek – Warszawa
Polski Instytut Wiedeń (Austria)
2000 – Wystawa wędrowna w filiach SchmidtBanku – (Weiden, Chemnitz, Wunsiedel, Viechtach, Zwickau) (Niemcy)
Wystawa w galerii Krakauer Turm – Norymberga (Niemcy)
Teatr Rampa – Warszawa – wystawa „opakowanie w sztuce, sztuka w opakowaniu 2“
1999 – Galeria Milano – Warszawa
1996 – Salon 101 – Warszawa
1994 – Galeria Milano – Warszawa
THEATERmëRZ – Graz – wystawa „opakowanie w sztuce, sztuka w opakowaniu“.
1993 – Atelier Spieserhus – Rheinfelden (Szwajcaria)
1991 Galeria Milano – Warszawa
1991 – Galeria Milano – Warszawa
1990 – Galerie „La Busola“ i Galia Palace Hotel – Punta Ala (Włochy)
1989 – BWA – Galeria Bałucka – Łódź
1988 – Institut für moderne Kunst (Instytut Sztuki Nowoczesnej) – Norymberga (Niemcy)
Galeria Faber-Castell – Stein (Niemcy)
1987 – Galeria BWA „Piwnice“ – Kielce
Galeria Inter Art Stuttgart (Niemcy)
1986 – Galeria Varisella Norymberga (Niemcy)
1985 – Galeria Zyndikat Berlin Zachodni (Niemcy)
1980 – Internationaler Künstler-Club Wiedeń
1979 – Galeria MPiK „Centrum“ – Warszawa
1978 – Kulturzentrum – Wiedeń (Austria)
WYSTAWY ZBIOROWE:
2009 – Udział wystawie uczestników pleneru Marka Rothko – Daugavpils (Łotwa)
2001 – Wystawa „mostro di pittura” – w Galerii Casa Anziani – Belinzona (Szwajcaria)
1999 – „Personalien“ wystawa 4 artystów z Polski w galerii „Die Halle“ – Wiesbaden (Niemcy)
1985 – 3 Międzynarodowe Triennale Rysunku – Norymberga (Niemcy)
1984 – Galeria DSLU – Lublana (Słowenia)
1982 – Wystawa asystentów i profesorów „Sommerakademie“ – Salzburg (Austria)
1980 – Wystawa rysunku polskiego – „Rysunki i komentarze“ Muzeum Okręg
