Opis:
Premierowa wystawa kolekcji prywatnej
„Krzyk ku przestrodze”
Hanna Dąbkowska – Skriabin
Witold Jańczak
20-27 sierpnia 2021
Galeria DAP
Ul. Mazowiecka 11A
Kontakt i więcej informacji:
Hanna Dąbkowska-Skriabin (ur. 1933 w Warszawie – zm. 2013 w Józefowie)
Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na Wydziale Malarstwa, w pracowni prof. Kazimierza Tomorowicza. Dyplom z wyróżnieniem w 1957, nominowana stypendystka rządu francuskiego. Wielokrotnie nagradzana za twórczość w kraju i za granicą. Jej flagowa technika to olej na płótnie, choć maestrię osiągnęła także w dziedzinie ceramiki i tkaniny artystycznej.
Prace w zbiorach Muzeum Narodowego, Ministerstwa Kultury i Sztuki, Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, Muzeum w Płocku, Biblioteki Kongresu w Waszyngtonie, Muzeum Watykańskiego oraz w rękach prywatnych kolekcjonerów m.in. w Polsce, Japonii, Rzymie i USA. Wymieniana w światowych publikacjach obok innych wybitnych malarzy polskich, takich jak Tadeusz Makowski, Leon Wyczółkowski, czy Tadeusz Dominik . Jej prace były inspiracją światowych designerów (niemiecki md Magazin, amerykański Contemporary interior designs), zdobiły pocztówki Wydawnictwa Ruch, stanowiły prezenty dyplomatyczne władz Polski.
Hanna Dąbkowska-Skriabin pochodziła ze zubożałej szlachty i zawsze żyła skromnie. Jej życie opierało się na takich wartościach jak honor, miłość, uczciwość i pomoc drugiemu człowiekowi. Była wrażliwa na krzywdę ludzką, a jej serce przepełniały obawy o los człowieka, który swoją krótkowzrocznością i pazernością sprowadza na siebie samozagładę.
Troska ta uwidacznia się w twórczości Dąbkowskiej-Skriabin. Każdy jej obraz to ponadczasowa wizja trudnego i brutalnego świata, gdzie cierpienie i niesprawiedliwość zwyciężają. Walka o władzę doprowadza do śmierci i nieszczęść, a zagubiony człowiek rozpaczliwie walczy o przetrwanie. Bogaci pławią się w luksusach kosztem ubogich, a głodujące dzieci zmuszane są do żebrania. Powstańcy, którzy niegdyś narażali życie dla ojczyzny, oglądają dziś jej upadek, cierpiąc samotność i ubóstwo. Umęczona matka opiekuje się dziećmi, a starość przynosi jej niezasłużony smutek. Człowiek uwięziony jest w pajęczej sieci systemu, w którym złowrogie postacie sterują ludźmi, niczym marionetkami. Tuba propagandowa wydaje się pochłaniać swoją wielką gębą masy ludzi, którzy oczekują tylko wolności i pracy. Obłudnicy hołdujący bezwzględnym władcom zdają się mieć świński wyraz twarzy. Z takiego obrotu cieszy się jedynie Szatan i jego armia demonów, pochłaniając upadłe ludzkie dusze.
Nikt nie malował tak jak Hanna Dąbkowska-Skriabin. Jej obrazy to istny „krzyk” – „To jest silniejsze ode mnie. Tak jak potrafię, wołam „Ludzie, opamiętajcie się!” – a potrafię tylko malować” – mówiła o sobie artystka.
Niejako w akcie protestu przeciw temu całemu złu artystka malowała także akty miłości i piękne krajobrazy.
Wybrane wystawy i nagrody:
1957
– wystawa indywidualna, malarstwo – Warszawa
1958
– grafika – Carrara (Włochy)
1959
– wystawa Au Louvre – Paryż (Francja)
– III Biennale Grafiki – Ljublana (Słowenia)
1960
– Współczesna Grafika Polska – Galeria Grabowsky – Londyn (Wielka Brytania)
– wystawa w Johannesburgu (RPA)
1961
– wyróżnienie na wystawie grafiki i rysunku “Polskie Dzieło Plastyczne w XV-lecie PRL” Warszawa
– Polska Grafika Współczesna – Paryż (Francja), Rzym (Włochy)
1962
– I nagroda za projekt gobelinu – Warszawa
– Artystyczna Tkanina Polska – Nowy York (USA)
– II Biennale Grafiki – Kraków
1964
– I nagroda Ministra Kultury i Sztuki w dziedzinie malarstwa na wystawie “Warszawa w sztuce” – Warszawa
1970
– międzynarodowa wystawa “Exempla 70” – Monachium (Niemcy)
– “1000-lecie sztuki polskiej” Londyn (Wielka Brytania)
1972
– Międzynarodowy Festiwal Sztuki – Edynburg (Szkocja)
– wystawa w Berlinie
1973
– wystawa w Tokio (Japonia)
1984
– wystawa w Państwowym Muzeum Sztuki w Ałma Acie i Muzeum Sztuki Zachodniej i Wschodniej w Odessie organizowana przez MKiS
1975
– Wystawa na “Zamku Królewskim” zorganizowana przez CEPELIĘ – wyróżnienie za malarstwo
1987
– nagroda SPT Polskich Artystów Plastyków za osiągnięcia twórcze
2020
– wystawa „Ślady – wspomnienia po Hannie Dąbkowskiej-Skriabin”, Galeria Artysty Plastyka, Warszawa
Witold Jańczak, ps. „Jantar” (1912 -1985)
Absolwent Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych w Poznaniu (malarstwo dekoracyjne i witraże), a następnie (1938-1947) Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem profesorów Karola Frycza, Konrada Srzednickiego i Fryderyka Pautscha (dyplom). Oprócz malarstwa sztalugowego (olej, tempera), tworzył grafikę, monotypię barwną, polichromię. Projektował witraże i dekoracje wnętrz kościelnych: drzeworyty, mozaiki. Tworzył exlibrisy.
Prace Jańczaka znajdują się w Zbiorach Ministerstwa Kultury i Sztuki, Muzeum Wojska Polskiego, Rzeszowskiej Galerii Współczesnego Malarstwa, Grafiki i Rzeźby, Muzeum Zamkowego w Malborku, a także w kolekcjach prywatnych w kraju i za granicą, m.in.: w Austrii, Belgii, Brazylii, Danii, Izraelu, Niemczech, Szwajcarii, Szwecji, USA, na Węgrzech, we Włoszech. Artysta zaprojektował i wykonał polichromię w kościele w Baszni Dolnej, a także witraże w zabytkowym kościele w Zawoi.
Ulubione gatunki Jańczaka to malarstwo alegoryczne, pejzaże marynistyczne oraz portrety. Szczególną uwagę przykuwa cykl przejmujących kompozycji „Wspomnienia obozowe”, w których niektórzy upatrują się osobistych przeżyć autora z czasów wojny. „Istnieje wyraźna zbieżność TPSP w Krakowie między pracami Jańczaka grafika i Jańczaka – malarza. Przenika je podobna zasada kształtowania formy, a więc monumentalizacja, lapidarność i swoista geometryzowana linearność nie pozbawiona cech ornamentacyjnych. Ale przede wszystkich zbieżność występuje w treści prac. Są to treści humanistyczne, przeżycia i pojęcie przeniesione w kształty figuralnych przedstawień z udziałem człowieka w różnych sytuacjach, ukazujące sprawy bardziej dramatyczne niż liryczne.”[1]
Styl malarski artysty zdradza duży wpływ jego mistrza, profesora Pautscha, polskiego malarza ekspresjonistycznego, miłośnika sztuki ludowej. Witold Jańczak przejął od niego sposób malowania wyrazistymi pociągnięciami pędzla oraz skłonność do oddzielania poszczególnych elementów kompozycji grubym konturem. W pracach Jańczaka widać odejście od programowego warsztatu, graniczącego z akademizmem, do bardziej intuicyjnego podejścia do natury, w którym silne odczucie nastroju pejzażu znajduje ujście w ciekawych eksperymentach malarskich.
„Kompozycje Jańczaka cechują monumentalizacja i dekoracyjność. Ta postawa ma widoczny związek z doświadczeniem twórcy witrażów i polichromii. O ile jednak tam artysta skrępowany bywa treścią i funkcją dzieła, o tyle w obrazach, monotypiach i drzeworytach może swobodniej rozwijać swoje poszukiwania w oparciu o dowolnie wybraną tematykę. Formalna strona twórczości Jańczaka nie jest celem samym w sobie, służy wyrażaniu określonych treści, w oparciu o tematy oznaczone w tytułach poszczególnych prac. Obok malarstwa sztalugowego oto techniki, którymi najczęściej się posługuje: szybka w realizacji monotypia oraz głęboko i ogólnie cięty drzeworyt – wykluczające się niezdecydowanie. Prace te operują lapidarnymi znakami, są jednoznaczne, jasne. W tym wydaje się tkwi ich oddziaływanie.”[2]
Wybrane wystawy
1949 – 1961 – Okręgowe wystawy w Krakowie (8)
1950, 1952 – Ogólnopolska wystawa w Warszawie
1951 – wystawa „Plastycy w walce o pokój”, Kraków
1954 – wystawa C.B.W.A w Krakowie
1955, 1956, 1957, 1960 – SALON T.P.S.P w Krakowie
1958 – indywidualna wystawa w Krakowie
1958 – 1974 – liczne indywidualne wystawy drzeworytu Kraków, Warszawa, Szczecin i inne miasta
1959 – II Ogólnopolska wystawa w Warszawie
1959, 1960 – “Festiwal Sztuki Krakowa”, Związek Polskich Artystów Plastyków
1960 – Ogólnopolska wystawa w Radomiu
1963 – Ogólnopolska wystawa XX-lecie Ludowego Wojska Polskiego w twórczości plastycznej, Zachęta, Warszawa
1971 – Wystawa „Witold Jańczak. Malarstwo i grafika”, SALON TPSP Kraków
1986 – Wystawa Prac Członków Stowarzyszenia Marynistów Polskich, TPSP w Krakowie
Wybrane Exlibrisy
– Ex libris Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie 1970
– Ex libris Polonii Duńskiej – 1972
– Ex musicis XVII Congresso Internazionale dell` Exlibris Lugano 1978
– Ex libris AAST di Jesolo Lido 1979
[1] Katalog z wystawy „Witold Jańczak. Malarstwo i grafika”, Salon TPSP, Kraków 1971
[2] Katalog „Wystawy Monotypii i Drzeworytów Witolda Jańczaka”, TPSP, Kraków 1965
Hanna Dąbkowska-Skriabin
Witold Jańczak
